TU THÂN GIỮA CHỐN THỊ TRƯỜNG

Kích thước chữ:  

Cơ chế thị trường tạo cơ hội cho nhiều người nhanh chóng giàu lên nhưng đồng thời nó cũng mở lối khiến cho nhiều người dễ sa ngã. Tiền bạc nhiều lên đánh dấu sự phát triển của xã hội nhưng nó cũng tạo nên nhiều thay đổi khó lường và thường đi đôi với các tệ nạn.

Chuyện xưa rồi mà vẫn như mới ngày nay: “Cái này có thì cái kia có. Cái này sinh thì cái kia sinh”.

Cơ chế thị trường tạo cơ hội cho nhiều người nhanh chóng giàu lên nhưng đồng thời nó cũng mở lối khiến cho nhiều người dễ sa ngã. Tiền bạc nhiều lên đánh dấu sự phát triển của xã hội nhưng nó cũng tạo nên nhiều thay đổi khó lường và thường đi đôi với các tệ nạn.

Dĩ nhiên, cơ chế nào cũng có mặt mạnh, mặt yếu của nó. Nhưng vấn đề tốt xấu, hư nên không nằm ở cơ chế hay đồng tiền mà nằm ở nơi con người sử dụng cơ chế hay đồng tiền đó. Người biết “tu thân” thì mọi chuyện đều tốt đẹp. Trái lại, người không biết kiềm chế bản thân thì sự giàu có khó giữ được lâu và tiền bạc chính là nguyên nhân của sự sa ngã vậy.

Chính vì thế mà đời sống càng phát triển, càng giàu lên thì con người cũng cần phải biết giữ mình nhiều hơn. Những lời cảnh báo sau đây của Đức Phật về tình trạng phung phí tài sản và các nguy hại đi kèm với nó rất đáng cho chúng ta suy ngẫm:

“Này Gia chủ, có sáu nguyên nhân khiến tài sản bị phung phí. Thế nào là sáu? Này Gia chủ, đam mê các loại rượu là nguyên nhân phung phí tài sản. Du hành đường phố phi thời là nguyên nhân phung phí tài sản. La cà đình đám hí viện là nguyên nhân phung phí tài sản. Đam mê cờ bạc là nguyên nhân phung phí tài sản. Giao du ác hữu là nguyên nhân phung phí tài sản. Quen thói lười biếng là nguyên nhân phung phí tài sản.

Này Gia chủ, đam mê các loại rượu có sáu nguy hiểm: Tài sản hiện tại bị tổn thất, đấu tranh tăng trưởng, bệnh tật dễ xâm nhập, thương tổn danh dự, không giữ được sự kín đáo cho thân thể và trí lực tổn hại. Này Gia chủ, đam mê các loại rượu có sáu nguy hiểm là như vậy.

Này Gia chủ, la cà đình đám, hý viện có sáu nguy hiểm: Luôn luôn tìm xem chỗ nào có múa, chỗ nào có ca, chỗ nào có nhạc, chỗ nào có tán tụng, chỗ nào có nhạc tay, chỗ nào có trống. Này Gia chủ, la cà đình đám hý viện có sáu nguy hiểm như vậy.

Này Gia chủ, đam mê cờ bạc có sáu nguy hiểm: Nếu thắng thì sanh oán thù, nếu thua thì tâm sanh sầu muộn, tài sản hiện tại bị tổn thất, nơi đông người lời nói không hiệu lực, bằng hữu đồng miêu khinh miệt, vấn đề cưới gả không được tín nhiệm vì người đam mê cờ bạc không xứng để có vợ. Này Gia chủ, đam mê cờ bạc có sáu nguy hiểm như vậy.

Này Gia chủ, thân cận các ác hữu có sáu nguy hiểm: Những kẻ cờ bạc, loạn hành, nghiện rượu, những kẻ trá nguỵ, lường gạt, bạo động là những người bạn, là những thân hữu của người ấy. Này Gia chủ, thân cận ác hữu có sáu nguy hiểm như vậy.

Này Gia chủ, quen thói lười biếng có sáu nguy hiểm: “Quá lạnh”, không làm việc; “quá nóng”, không làm việc; “quá trễ”, không làm việc, “quá sớm”, không làm việc; “tôi đói quá”, không làm việc; “tôi no quá”, không làm việc. Trong khi những công việc phải làm lại không làm. Tài sản chưa có không xây dựng lên, tài sản có rồi bị tiêu thất. Này Gia chủ, quen thói lười biếng có sáu nguy hiểm như vậy.

Có bạn gọi bạn rượu,
Có bạn, bạn bằng mồm,
Bạn lúc thật hữu sự,
Mới xứng danh bạn bè,
Ngủ ngày, thông vợ người,
Ưa đấu tranh, làm hại,
Thân ác hữu, xan tham,
Sáu sự não hại người.

Ác hữu, ác bạn lữ,
Ác hạnh, hành ác xử,
Đời này cả đời sau,
Hai đời, người bị hại.
Cờ bạc và đàn bà,
Rượu chè, múa và hát
Ngủ ngày, đi phi thời
Thân ác hữu, xan tham,
Sáu sự não hại người.

Chơi xúc xắc, uống rượu
Theo đuổi đàn bà người,
Lẽ sống của người khác,
Thân cận kẻ hạ tiện,
Không thân cận bậc trí,
người ấy tự héo mòn,
Như trăng trong mùa khuyết.
Rượu chè không tiền của,
Khao khát, tìm tửu điếm,
bị chìm trong nợ nần,
Như chìm trong bồn nước,
Mau chóng tự hại mình,

Như kẻ mất gia đình,
Ai quen thói ngủ ngày,
Thức trọn suốt đêm trường,
Luôn luôn say sướt mướt,
Không thể sống gia đình.
Ở đây ai hay than:
Ôi quá lạnh, quá nóng.
Quá chiều, quá trễ giờ,
Sẽ bỏ bê công việc.
Lợi ích, điều tốt lành,
Bị trôi dạt một bên,
Ai xem lạnh và nóng,
Nhẹ nhàng hơn cỏ lau,
Làm mọi công chuyện mình,
Hạnh phúc không từ bỏ.

Posted in: phật pháp